De waarde van groeninitiatieven in de stad

Groeninitiatieven hebben een positieve impact op de stad. Daar zijn de Rotterdammers het vaak wel over eens. Maar hoe deze waarde te herkennen, meetbaar te maken en aan te tonen, dat blijft een uitdaging. En juist dat staat vaak een duurzame en structurele ondersteuning van deze initiatieven in de weg. Daarom heeft de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken in samenwerking met het Impact Centre Erasmus (ICE) onderzoek gedaan naar de waarde van groeninitiatieven in de stad.

Het bijbehorende rapport is nu gepubliceerd en vindt u hier.

Wat was de aanleiding voor dit onderzoek en hoe hebben jullie het aangepakt?

Wat betreft burgerinitiatieven is vaak wel bekend dat ze maatschappelijke waarde creëren, zoals een bijdrage aan saamhorigheid in de wijk. Toch blijkt dat de gemeente Rotterdam weinig zicht heeft op de waarde die deze initiatieven creëren voor de stad.

De onduidelijkheid over de waarde van groeninitiatieven maakt het voor gemeenten lastig om de initiatieven doelgericht te ondersteunen. Zo is het toezeggen van financiering voor een gemeente  moeilijker als zij geen zicht hebben op wat de resultaten daarvan zijn, ondanks dat ze er vaak wel van overtuigd zijn dat de initiatieven meerwaarde hebben.

Voor het onderzoek zijn drie groeninitiatieven geselecteerd: GroenNoord, GroenGoed en Stadskwekerij de Kas. We hebben documenten van en over deze initiatieven geanalyseerd om een eerste inzicht te krijgen in de waarde, die zij zelf aangeven te creëren. Daarna zijn gesprekken gehouden met initiatiefnemers en vrijwilligers van deze initiatieven, en met een aantal gemeenteambtenaren. De verzamelde data, onder andere uit deze gesprekken, is na analyse nog eens voorgelegd aan alle deelnemers, om te verzekeren dat we elkaar goed hadden begrepen.

 

Wat komt er uit het onderzoek naar voren?

Ten eerste blijkt dat groeninitiatieven veel verschillende waarden creëren, zowel sociale waarden als groene waarden. Hierbij kun je denken aan het stimuleren van ontmoetingen tussen mensen die elkaar anders niet tegen waren gekomen, of het verhogen van de biodiversiteit. De waarde die ze creëren is vaak ook breder dan waar zij zich in de dagelijkse praktijk op richten. Dit is mooi, maar tegelijkertijd ook uitdagend. Het is ten eerste uitdagend omdat al die verschillende waarden niet binnen één beleidsdomein van de gemeente vallen. Daarnaast zijn al die verschillende waarden ook lastig in kaart te brengen door de groeninitiatieven zelf. Het bewijzen van hun waarde kost de initiatiefnemers dus veel tijd. Deze tijd gaat volgens de initiatiefnemers ten koste van wat ze liever willen doen: namelijk de handen uit de mouwen steken voor concrete acties zoals bijvoorbeeld met elkaar een tuin onderhouden.

Ook is gekeken naar de samenwerking tussen de gemeente en groeninitiatieven. Beide partijen zijn zich ervan bewust zijn dat ze elkaar nodig hebben. Tegelijkertijd is er ook wrijving door de grote verschillen in organisatievorm en grootte. Daarnaast kwam naar voren dat de financiering van groeninitiatieven op dit moment vooral gebeurt op basis van activiteiten en niet zozeer op de waarde die die activiteiten genereren voor vrijwilligers of de wijk. Dit stimuleert de initiatieven om zoveel mogelijk activiteiten te organiseren en zich minder te richten op het zichtbaar maken van de waarde daarvan.

 

En hoe nu verder?

Zowel initiatieven als de gemeente geven duidelijk aan dat zij graag beter willen samenwerken. De belangrijkste aanbeveling is dan ook dat beide partijen gezamenlijk op zoek moeten gaan naar manieren om de gecreëerde waarde inzichtelijk te maken. Belangrijk daarbij is dat er vanuit de gemeente beslissingsbevoegde personen betrokken zijn zodat veranderingen doorgevoerd kunnen worden. Dit is iets waar initiatieven tegenaanlopen; veel ambtenaren die regelmatig in contact zijn met de initiatieven her- en erkennen de waarde die initiatieven creëren, echter is het lastig om die waarde kenbaar te maken aan degenen met beslissingsbevoegdheid.