Beheer het lekker zelf dan…!

Download het eindrapport hier.

Gemeenten verwachten geen geld te besparen door het inzetten op zelfbeheer door actieve burgers, maar hopen op grotere betrokkenheid burgers bij hun wijk, zo blijkt uit onderzoek van bestuurskundigen van de Erasmus Universiteit naar zelfbeheer in Rotterdam, Utrecht en Dordrecht. Het onderzoek naar praktijken van zelfbeheer door actieve burgers was een opdracht van de gemeente Rotterdam (Cluster Stadsbeheer) en de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken

Besparing niet het belangrijkste bij ondersteuning zelfbeheer in de openbare ruimte
Voor ambtenaren is het ondersteunen en stimuleren van actieve burgers een (relatief) nieuwe taak – voorheen beheerden ze de buitenruimte immers zelf. Actieve burgers dragen steeds vaker bij aan het groene karakter van hun wijk door het aanleggen en onderhouden van geveltuinen, plantenschalen, boomspiegels en groenstroken. Het onderzoek ‘Beheer het lekker zelf dan..! laat zien dat geen van de onderzochte gemeenten verwacht geld te besparen door het inzetten op zelfbeheer door burgers. Ze verwachten er echter wel een bepaalde meerwaarde mee te kunnen realiseren. De gemeente voorziet in een bepaald basisniveau aan groen(onderhoud), en burgers kunnen dit basisniveau naar wens ophogen of aanvullen. Een ander belangrijk doel dat bij alle gemeenten wordt genoemd is het vergroten van de betrokkenheid van bewoners bij hun wijk. Daarnaast kunnen actieve burgers bijdragen aan de vergroeningsopgave die gemeenten zien in het kader van klimaatadaptatie en is het idee dat ook de sociale cohesie in wijken kan verbeteren.

Ondersteuning actieve burgers.
Het ondersteunen van deze actieve burgers kost geld en tijd. Hoeveel tijd en geld hiervoor vrijgemaakt wordt, verschilt per gemeente. Het expliciet beschikbaar stellen van tijd en/of geld kan ambtenaren helpen om aan te sluiten bij de behoeften van actieve burgers. De focus van die ondersteuning is nu nog vaak afhankelijk van de focus van de individuele ambtenaar. Dit past bij de open uitnodiging die gemeenten nu verstrekken: elk initiatief is welkom en de ondersteuning is voornamelijk gericht op de kwaliteit van de buitenruimte en (het vergroten van) de betrokkenheid van burgers. Een explicietere koppeling aan bredere (beleids)doelen kan helpen om tijd en geld vrij te maken voor het ondersteunen van actieve burgers en het versterken van hun meerwaarde voor het beheer van de openbare ruimte.