Betrokken bewoners en betrouwbare overheid
Dr. Joke van der Zwaard (ontwikkelingspsycholoog) en dr. Maurice Specht (filosoof) zijn beiden zelfstandig onderzoeker op het terrein van stedelijke sociale kwesties. In opdracht van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken hebben zij een literatuurstudie verricht naar burgerkracht en leefbaarheid in het kader van de zelfredzaamheid van burgers.
‘Het thema van de zelfredzame burger werd herhaaldelijk genoemd op de bijeenkomst van de Kenniswerkplaats Leefbare Wijken’, zo begint de tekst van de opdracht voor deze literatuurstudie. En niet alleen in de kenniswerkplaats is dit een steeds terugkerend thema. In discussies over de toekomst van het sociaal werk, de zorg en het welzijn wordt voortdurend geroepen om meer ‘eigen verantwoordelijkheid’, ‘collectieve zelfredzaam- heid, ‘eigen kracht’ of ‘burgerkracht’. Maar welke argumenten worden hier – voor gegeven en welke kritiek is er op dit pleidooi mogelijk? En wat weten we eigenlijk over wat burgers nu al zelf doen? De hoop en verwachting is dat burgers in de gaten zullen springen die een terugtrekkende overheid laat vallen en dat zij al doende zelfredzamer, initiatiefrijker, socialer en zorgzamer ten aanzien van hun sociale en fysieke omgeving zullen worden. Is dit een reële en terechte verwachting en welke competenties en condities vraagt dit van burgers én overheid. Deze literatuurstudie laat zien wat we al weten, waar nuance en precisie geboden is, en waar we eigenlijk nog geen zicht op hebben. En burgers en overheid worden uitgedaagd kritisch naar zichzelf te kijken.